Wetenschappelijk onderzoek naar de effecten van een techniekdag

Uit KWTO bulletin maart 2013

Betrokkenen inmiddels volop actief met verstrekte adviezen

Uniek: wetenschappelijk onderzoek naar effecten van techniekdagen

Belangrijk en positief nieuws is dat recent een wetenschappelijk onderzoek heeft plaatsgevonden naar de effecten van techniekdagen in Oost Nederland. Een dergelijk wetenschappelijk onderzoek is voor het eerst gehouden, een uniek gegeven. Het onderzoek werd uitgevoerd door de Universiteit Twente in opdracht van KWTO.

In Oost Nederland worden regiobreed Techniekdagen of Weken van de Techniek georganiseerd. Deze manifestaties zijn veelal gericht op leerlingen van groep 7 en/of groep 8 van de basisschool en eventueel de onderbouw van het voortgezet onderwijs. Alle betrokkenen zijn altijd zeer enthousiast over deze activiteiten, maar leveren deze activiteiten ook voldoende bijdrage aan een daadwerkelijke attitudeverandering bij kinderen die deelnemen? Dit is nu voor het eerst onderzocht.

Veldwerk uitgevoerd in Nieuwleusen
KWTO gaf de Universiteit Twente opdracht hiernaar onderzoek te doen waarbij de keuze is gevallen op de Techniekdag Nieuwleusen. In deze plaats zijn zes basisscholen waarvan alle kinderen van groep 7 en 8 in beide leerjaren steeds twee bedrijven bezoeken tijdens de Techniekdag en waarbij het overgrote deel van de ouders ’s avonds ook nog eens langskomt met zoon of dochter. Naast de scholen in Nieuwleusen hebben zes basisscholen in Ommen meegedaan aan het onderzoek. De kinderen uit groep 7 en 8 van de scholen uit Ommen hebben niet deelgenomen aan een techniekdag en fungeerden als controlegroep in dit wetenschappelijk onderzoek.

Kernconclusie

Uit het onderzoek blijkt dat er een groot enthousiasme is bij de diverse betrokkenen om het beeld bij de jeugd van techniek een positieve wending te geven. Denk aan leerkrachten, ouders en medewerkers bij technische bedrijven. Wat bijvoorbeeld aantoonbaar bleek, is dat zowel jongens als meisjes in beide groepen plezier hebben bij het uitoefenen van techniekgerelateerde activiteiten. Toch blijkt uit het onderzoek dat niet helemaal het beoogde effect wordt bereikt, namelijk een positievere attitude bij leerlingen die deelnemen. Het grote enthousiasme bij alle betrokkenen staat onomstotelijk vast, maar heeft geen direct verband, is nu wetenschappelijk vastgesteld, met de beoogde effecten.

Inmiddels volop actief met adviezen
De onderzoekers hebben op grond van de ingevulde vragenlijst en de gesprekken met leerkrachten een aantal adviezen opgesteld en inmiddels wordt hiermee gewerkt. Genoemde adviezen bieden volop kansen om de techniekmanifestaties veel effectiever te laten worden. De infrastructuur voor samenwerking tussen onderwijs en technische bedrijven is aanwezig. Zowel bedrijven als scholen hebben hierin een belangrijke taak. Kortom, we hebben volop kans om het met elkaar nóg beter te doen.

• Maak aan kinderen nog veel meer duidelijk dat de Techniekdag vooral bedoeld is als een beroepsoriëntatie. Begin er al in groep 6 mee omdat kinderen in groep 7 en 8 vaak al volgroeide beelden en attitudes hebben in relatie tot techniek.
• Voer kringgesprekken met de kinderen over hun huidige beelden van en houdingen ten opzichte van techniek (volgens de constructen van de in het wetenschappelijke onderzoek gebruikte vragenlijst: beeld van techniek, houding ten opzichte van techniek, beeld van technische competenties, beeld van technische banensector). In deze vorm kunnen leerkrachten de heersende beelden en houdingen bij de kinderen bespreekbaar maken en eventuele misconcepties wegnemen.
• Nodig een jonge werknemer van één van de techniekbedrijven uit en laat die optreden als rolmodel/gastspreker en laat hem of haar de scholen bezoeken. Kinderen bereiden aan de hand van de kringgesprekken een interview voor. Dit interview richt zich vooral op vragen die raakvlak hebben met de positieve beeld- en attitudevorming van de kinderen in relatie tot techniek. De gastspreker vertelt over beroepskeuze en studieloopbaanmogelijkheden, en neemt wederom eventuele misconcepties bij de kinderen weg. Deze persoon kan tijdens de Techniekdag wellicht ook hun persoonlijke begeleider zijn zodat de transfer tussen de Techniekdag voorbereidingen op school en de Techniekdag voor de kinderen versterkt wordt.
• Laat deelnemende bedrijven ook nadruk leggen op de creatieve, ontwerptechnische kant van techniek (zoals ergonomie, grafische vormgeving, etc.).
• Overweeg om meer moderne technologische bedrijven mee te laten doen. Wanneer de kinderen namelijk enkel traditionele techniekbedrijven bezoeken, is het niet vreemd dat de stereotypische beelden van de kinderen over de technieksector onveranderd blijven. Laat andere bedrijven deelnemen aan de Techniekdag die de traditionele kant van de technieksector kunnen aanvullen met meer brede/moderne technologische aspecten (spelcomputerbedrijven, grafisch ontwerp, biochemische technologie, robotica, etc.).

Het onderzoek is uitgevoerd door Prof. Dr. Juliette Walma van der Molen en Drs. Tim Post