“We hebben veel meer waardering nodig voor de praktisch ingestelde talenten en bijbehorende beroepen”

Mariëlle Broekman (foto boven – gemeente Nijkerk) is sinds 2018 wethouder bij de gemeente Nijkerk. Ze houdt zich onder meer bezig met de afstemming van onderwijs en arbeidsmarkt. Zij nam op 15 februari deel aan één van de vier sessies in het kader van het ‘Visietraject W&T basisscholen in de provincie Gelderland’. Haar inbreng was inspiratievol en veelzijdig; alle reden voor een verdiepend interview: “Iets leren ontwerpen, vervolgens maken met je handen en daarmee iets realiseren, is enorm belangrijk voor je ontwikkeling en het ontdekken van je talenten. Dat kan lopen van kunst tot en met techniek. Vanuit deze brede talentontwikkeling, waaronder met Wetenschap en Technologie, boor je talenten en competenties aan bij leerlingen waarmee zij hun kansen op de arbeidsmarkt vergroten. Heel veel technische innovatie komt van de werkvloer, van mensen die met hun handen werken.”

Van groot belang: talentontwikkeling bij kinderen
Wethouder Broekman geeft helder aan dat zij geen onderwijs in haar portefeuille heeft: “Mijn perspectief is dat van de afstemming van onderwijs en arbeidsmarkt.” Wel onderstreept Wethouder Broekman volledig dat we zo vroeg mogelijk bij jonge kinderen hun talenten moeten aanboren: “Er is een groep leerlingen met praktische talenten en daar mag veel meer aandacht naartoe. Daar komt bij: ik denk dat het voor kinderen heel belangrijk is om allerlei vaardigheden te leren beheersen. Die variatie is goed voor de ontwikkeling van je hersenen. Dat gaat van sport & bewegen en cultuur & erfgoed tot en met techniek & technologie. Iets met je handen leren beheersen en daarmee iets scheppen, is enorm belangrijk voor je ontwikkeling en het ontdekken van je talenten. De leerlingen met die capaciteiten verdienen meer aandacht en waardering. W&T op onze basisscholen kan die stimulans en begeleiding geven vanuit het perspectief van techniek.”

Meer waardering voor praktische talenten en beroepen
Wethouder Broekman vraagt om meer waardering voor de praktische talenten en beroepen: “Ook deze leerlingen, straks ons arbeidspotentieel, hebben we heel hard nodig. En vergeet niet: heel veel technische innovatie komt van de werkvloer, van mensen die met hun handen werken. Het is een andere vorm van intelligentie en helaas hebben we hier met elkaar een ander soort ranking in gemaakt. In het buitenland zie je dat veel minder en ik vind het ontzettend jammer dat wij dat hier wel doen. Dat rangschikken maakt dat kinderen die deze talenten hebben, deze door alle tegendruk niet ontwikkelen. Juist W&T in de basisscholen kan deze technische talenten vroegtijdig ontdekken en ontwikkelen. Niet zozeer primair omdat de markt erom vraagt, maar vooral omdat het recht doet aan de kwaliteiten en talenten van kinderen. Want we moeten niet alleen aan technische talentontwikkeling doen omdat de markt erom vraagt, dat voelt in mijn ogen niet helemaal goed. Het gaat erom dat een kind zich ontwikkelt in iets waar het trots op kan zijn en daardoor later blij van het dagelijkse werk terugkomt.”

Beoordeel kinderen ook op talenten en competenties
Ook zou Wethouder Broekman een persoonlijk pleidooi willen houden om kinderen niet alleen te beoordelen op hun cognitieve ontwikkeling, maar net zo goed op hun talenten en competenties. Wethouder Broekman: “Liggen die op technisch vlak? Dan is mijn indruk dat W&T op basisscholen hierin kan stimuleren.” Zij is gedreven op dit onderwerp. Eerder heeft zij zich beziggehouden met passend onderwijs. “Daar zag ik dat kinderen die technisch intelligent waren, met ook nog eens twee rechterhanden, toch een grote kans hadden op vastlopen en uitvallen. Louter en alleen omdat we te veel vastzitten op het standaard curriculum, heel zonde. Waarom waarderen we deze kinderen niet meer? Die zijn goud waard met hun talent.”

Grotere kansen op de arbeidsmarkt
Wethouder Broekman geeft aan dat een brede talentontwikkeling, waaronder met W&T, talenten en competenties aanboort bij leerlingen waarmee zij hun kansen op de arbeidsmarkt vergroten: “We krijgen steeds meer behoefte aan praktisch ingestelde werknemers die concrete zaken kunnen bedenken én uitvoeren, ook in het kader van de energietransitie, verduurzaming en eveneens landbouwinnovatie.”

Visie van ouders speelt grote rol
Nijkerk telt veel MKB-bedrijven en daarbinnen is er op verschillende niveaus werkgelegenheid. Nijkerk kent veel ondernemende aanpakkers in de maakindustrie. Wethouder Broekman: “Techniek en technologie spelen daarin een steeds grotere rol en die talenten kunnen we niet vroeg genoeg helpen ontwikkelen.” Wel heeft zij een relevante onderzoeksvraag: “Willen ouders met een beroep in de techniek hetzelfde voor hun kind? Of is de druk om in het onderwijs te presteren op een bepaald niveau nog steeds overheersend? Naar dit beeld bij ouders ben ik benieuwd. Zelf denk ik dat het hoogste haalbare schoolniveau niet altijd het niveau is waar elk kind het beste op zijn of haar plek is.”

‘Coalition of The Willing’
Tijdens de bijeenkomst op 15 februari in het kader van het ‘Visietraject W&T basisscholen in de provincie Gelderland’, bracht Wethouder Broekman de term ‘Coalition of The Willing’ naar voren in relatie tot een succesvolle implementatie van W&T. Wat bedoelt zij met die term? “Start je met iets nieuws, zoals W&T, dan kun je al bij de start verzanden in heel veel overleg met allerlei gremia. Uit ervaring weet ik dat het goed werkt als eerst een kleine gedreven groep mensen iets oppakt, zoals W&T, en er gewoon enthousiast mee aan de slag gaat. Leidt dat tot positieve resultaten? Dan sluiten er zich als vanzelf andere goede partijen aan. Probeer dus niet eerst iederéén mee te krijgen. Dit model helpt ook om gestaag te groeien. Je doet rustig ervaring op in de luwte zonder dat je alles breed uitmeet in de media. Gaat er gaandeweg even iets mis? Dan wordt dat door die luwte ook niet meteen uitvergroot. Sommige dingen die je uitprobeert vergen in mijn ogen een bepaalde experimenteerruimte en ik denk dat deze aanpak vanuit een ‘Coalition of the Willing’ ook voor de implementatie en langdurige inbedding van W&T zijn werk kan doen.”

Zoek de samenwerking op
Veel scholen in Nederland voegen praktijkruimtes en technieklokalen toe, vooral als zij nieuwbouw plegen. Wethouder Broekman: “Ik merk dat we in Nederland de neiging hebben om voor leerlingen centrale plekken in te richten, zoals voor techniek en technologie. En op die locaties moet het dan allemaal gebeuren. In Nijkerk hebben we ook scholen die dit soort technische gecentraliseerde leer- en doefaciliteiten bieden, maar ik kan niet inschatten of die altijd volledig benut worden. Persoonlijk ben ik er een voorstander van dat je het, ook voor W&T, meer in samenwerking zoekt. Zoals samenwerking met technische bedrijven in de vorm van gastlessen. Er wordt snel naar de overheid gekeken voor extra geld en middelen voor fysieke plekken, maar moeten kinderen altijd in een klas of technieklokaal zitten? Daar mag in mijn ogen minder in hokjes en meer buiten het curriculum gedacht worden: zoek de samenwerking op, is mijn insteek.”

 Rol van provincie Gelderland
Hoe kijkt Wethouder Broekman aan tegen de rol van de provincie Gelderland in het laten ontdekken van technisch talent bij leerlingen in het Gelderse basisonderwijs? “Ik geloof in de kracht van het grotere geheel door samen kansen te benutten vanuit de centrale vraag: wat doen we met de waardering voor techniek? Dat kun je allemaal op je eigen geografische postzegel doen, maar met een organisatie als de provincie als verbinder kun je meer bereiken. Gelderland kenmerkt zich door veel MKB met daarbinnen een hoog aandeel technische bedrijven. Denk aan een gezamenlijke campagne met de insteek: ‘wat mooi dat jij werkt in de Gelderse technieksector!’ Mijn advies? Ga met scholen in gesprek: wat heb je nodig om ook met de laagste groepen al iets met techniek te kunnen doen? Daar zou ik een rol zien voor de provinciale overheid, ook vanuit het financiële perspectief. Want gemeenten hebben het momenteel financieel enorm zwaar, alleen al het onderhouden van schoolgebouwen is voor hen een grote opgave.”